Τι είναι το Παρατηρητήριο του Ελσίνκι

Το 1975, στο Ελσίνκι, με πρωτοβουλία της Σοβιετικής Ένωσης υπογράφεται με τις ΗΠΑ συμφωνία με σκοπό τις εγγυήσεις για μία όσο το δυνατόν ειρηνική συνύπαρξη Ανατολής -Δύσης. Οι Αμερικανοί ως αντάλλαγμα απαίτησαν από την ΕΣΣΔ να αποδεχθεί ορισμένες δεσμεύσεις, σε ζητήματα όπως ο σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Για να ελέγχονται οι δεσμεύσεις της ΕΣΣΔ, ο πυρηνικός φυσικός Αντρέι Ζαχάρωφ και Σοβιετικοί αντικαθεστωτικοί ιδρύουν το «Παρατηρητήριο των Συμφωνιών του Ελσίνκι». Σύντομα όμως η Σοβιετική πλευρά άρχισε να κατηγορεί τις ΗΠΑ ότι η συμφωνία για τα ανθρώπινα δικαιώματα ήταν στην πραγματικότητα πρόσχημα για την ανάμειξη της Δύσης σε εσωτερικές υποθέσεις της και κατήγγειλε ότι η οργάνωση ελέγχεται άμεσα από τις ΗΠΑ. Το 1982 ιδρύεται στη Δύση η διεθνής οργάνωση International Helsinki Federation for human rights (IHF) με σκοπό να ελέγχει αν παραβιάζονται οι Συμφωνίες του Ελσίνκι για τα ανθρώπινα δικαιώματα στις κομμουνιστικές χώρες. Βασικό ιδρυτικό μέλος της οργάνωσης ήταν ο αντικομουνιστής πολυεκατομμυριούχος Τζώρτζ Σόρος.

Μετά την κατάρρευση των κομουνιστικών καθεστώτων, τα ανθρώπινα δικαιώματα εξακολουθούν να παραμένουν το αντικείμενο της οργάνωσης, όμως αυτή τη φορά το πεδίο δράσης της είναι οι διάφορες μειονότητες ανά την υφήλιο και ο «αγώνας εναντίον του εθνικισμού και του ρατσισμού».

Όμως, σε πολλές χώρες συνεχίστηκαν οι επίμονες καταγγελίες ότι η δράση της οργάνωσης είναι προσχηματική και ότι τα ανθρώπινα δικαιώματα αποτελούν απλώς πρόφαση για την παρεμβατικότητα του Παρατηρητηρίου, η οποία έχει κίνητρα πολιτικά και κατευθύνεται –όπως καταγγέλλουν– από κέντρα εξουσίας πέραν του Ατλαντικού.
Το Ελληνικό Παρατηρητήριο των Συμφωνιών του Ελσίνκι ιδρύθηκε το 1992 και φυσικά δεν αποτελεί μία άσχετη οργάνωση, όπως κάποιοι έσπευσαν να ισχυριστούν μετά το σκάνδαλο με τους Βρετανούς κατασκόπους. Ιδρύθηκε «με παρότρυνση της Διεθνούς Ομοσπονδίας Ελσίνκι-IHF» όπως αναφέρεται στην ιστοσελίδα του και συνεργάζεται στενά με την κεντρική οργάνωση. Η παρεμβατική διάθεση του Παρατηρητηρίου στα πολιτικά και κοινωνικά δρώμενα της χώρας μας έγινε συχνά αφορμή για έντονη κριτική και έχουν εκφραστεί κατηγορίες ότι η δράση του ουσιαστικά εξυπηρετεί την πολιτική των ΗΠΑ

Στην Ελλάδα, η οργάνωση υποστηρίζεται από ορισμένους πολιτικούς, (Γ. Παπανδρέου κλπ) και άλλες προσωπικότητες. Το ΔΣ αποτελείται από τους:

Γρηγόρης Βαλλιανάτος, Πρόεδρος
Kevin Boyle, Μέλος
Ορέστης Γεωργιάδης, Μέλος
Παναγιώτης Δημητράς, Μέλος
Dimitrina Petrova, Μέλος

Το Ελληνικό Παρατηρητήριο των Συμφωνιών του Ελσίνκι στηρίζεται και από ορισμένους Έλληνες δημοσιογράφους. Συνεργάζεται με τον «Ιό της Ελευθεροτυπίας» (τον οποίο χαρακτηρίζει ως την «καλύτερη δημοσιογραφική ερευνητική ομάδα του ελληνικού Τύπου» http://www.greekhelsinki.gr/bhr/greek/index.html ), με το συγγραφέα Νίκο Δήμου, τον οποίο συγκαταλέγει στους χορηγούς, μαζί με τη Διεθνή Ομοσπονδία Ελσίνκι, την αυστριακή κυβέρνηση, το ελληνικό ΥΠΕΞ κλπ, ενώ στις ιστοσελίδες του προβάλλονται άρθρα του Τάκη Μίχα, του Θ. Τριαρίδη, του Πάσχου Μανδραβέλη, του Ριχάρδου Σωμερίτη κλπ.