Αργύρης Ευστρατιάδης: Έλληνας επιστήμονας αναπτύσσει καινοτόμες θεραπείες για τον καρκίνο του μαστού

Έφυγε από την Ελλάδα το 1971 για μεταπτυχιακές σπουδές στη Βιολογία, στο πανεπιστήμιο Harvard (Χάρβαρντ) των ΗΠΑ. Αυτή ήταν και η αρχή μιας λαμπρής πορείας στο "μαγικό" χώρο της επιστημονικής έρευνας, με μοναδικό γνώμονα τη συνεισφορά στον συνάνθρωπο, όπως άλλωστε ορίζει και ο όρκος του Ιπποκράτη, τον οποίο έδωσε το 1966, με την αποφοίτησή του από την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Ο λόγος, για τον οµότιµο καθηγητή Γενετικής και Ανάπτυξης του Πανεπιστημίου Columbia (Κολούμπια) της Νέας Υόρκης, Αργύρη Ευστρατιάδη, ο οποίος θα αναγορευθεί απόψε Επίτιμος Διδάκτορας του Τμήματος Φαρμακευτικής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (Α.Π.Θ.).

Αξίζει να αναφερθεί ότι το επιστηµονικό-ερευνητικό έργο του πολυβραβευμένου καθηγητή έχει αναγνωρισθεί, διεθνώς, για την πρωτοτυπία και πρωτοπορία του, στη Βιοτεχνολογία του ανασυνδυασµένου DNA (rDNA), στην κατανόηση της δοµής, µοριακής εξέλιξης και έκφρασης των ευκαρυωτικών γονιδίων.
Ο καθηγητής Α. Ευστρατιάδης και οι συνεργάτες του υπήρξαν -μεταξύ άλλων- πρωτοπόροι ανάπτυξης της Τεχνολογίας Κλωνοποίησης µορίων cDNA, που επέτρεψε την αλληλούχιση και τη χαρτογράφηση -για πρώτη φορά- της δοµής των ευκαρυωτικών µορίων mRNA.
Μέχρι σήμερα, ο καθηγητής Ευστρατιάδης έχει δημοσιεύσει περισσότερες από 120 πρωτότυπες ερευνητικές εργασίες στα πλέον έγκριτα διεθνή περιοδικά υψηλής επιρροής στο χώρο των Βιοεπιστηµών, ενώ ήδη ετοιμάζει να δώσει στη δημοσιότητα νέα έρευνα για τον καρκίνο του παγκρέατος.
Προς τη δημιουργία καινοτόμων θεραπειών για τον καρκίνο του μαστού.
Εδώ και 20 χρόνια, η έρευνα του καθηγητή Ευστρατιάδη στρέφεται στην ανάπτυξη καινοτόμων θεραπευτικών παρεμβάσεων για τον καρκίνο του μαστού.
Για το σκοπό αυτό δημιουργεί μεταλλαγμένα ποντίκια, τα οποία αποτελούν μοντέλα καρκίνου, όπως εξηγεί ο ίδιος στο ΑΠΕ-ΜΠΕ.
Η έρευνα του κ. Ευστρατιάδη εστιάζει στο να βοηθήσει τους φαρμακολόγους να σχεδιάσουν και να δημιουργήσουν στοχευμένα φάρμακα, που θα μπορούν να θεραπεύουν τον καρκίνο χωρίς να πλήττονται τα υγιή κύτταρα και χωρίς να απαιτούνται χημειοθεραπείες.
Όπως εξηγεί ο επιφανής ερευνητής, ο λόγος που χρησιμοποιεί μεταλλαγμένα ποντίκια ως μοντέλα καρκίνου είναι, αφενός μεν για να κάνει πειράματα που θα δώσουν πληροφορίες για τη βιολογία του καρκίνου, αφετέρου δε να γίνουν σ' αυτά δοκιμές φαρμάκων που πρέπει να προηγηθούν των κλινικών δοκιμών.
Αναφερόμενος στην καρκινογένεση, ο κ. Ευστρατιάδης φέρνει ως παράδειγμα ότι τα κύτταρα περιέχουν σηματοδοτικά δίκτυα, τα οποία, όταν χαλάσουν, συνεργάζονται μεταξύ τους και δημιουργούν καρκίνο.
«Ο καρκίνος είναι μια αρρώστια κακής-ανώμαλης σηματοδότησης. Φανταστείτε ότι μέσα στα κύτταρα γίνεται μία σκυταλοδρομία φωσφορυλιώσεων, δηλαδή ένα σήμα, μια φωσφορική ομάδα περνάει από μία πρωτεΐνη σε μια άλλη κ.ο.κ.
Αυτά τα δίκτυα είναι διάφορα και μπορεί να χαλάσουν.
Όταν πολλά χαλασμένα δίκτυα συνεργαστούν μεταξύ τους, δημιουργούν καρκίνο. Οπότε υπάρχουν συγκεκριμένα μόρια σ' αυτές τις σηματοδοτικές οδούς, που είναι μεταλλαγμένα» εξηγεί.
Όπως αναφέρει ο κ. Ευστρατιάδης, στο 30% των καρκίνων του μαστού υπάρχει η ίδια μετάλλαξη.
«Αν λοιπόν μπορέσει κανείς και σχεδιάσει ένα φάρμακο που να χτυπάει μόνο τη μετάλλαξη, αυτός θα είναι ο καλύτερος τρόπος αντί της χημειοθεραπείας, η οποία πλήττει τα φυσιολογικά κύτταρα.
Η χημειοθεραπεία που γίνεται τώρα είναι πάρα πολύ ειδική και σκοτώνει κυρίως τα καρκινικά κύτταρα, αλλά βλάπτονται και τα υγιή, σε λιγότερο βαθμό.
Αυτή η πολύ ειδική, στοχευμένη θεραπεία είναι το μέλλον και κατά συνέπεια θα μπορούσε κανείς να την ακολουθήσει», επισημαίνει.

Για την κλωνοποίηση ανθρώπου
Το θέμα της κλωνοποίησης ανθρώπου έχει κλείσει για τον επιφανή επιστήμονα, ο οποίος σημειώνει εμφατικά ότι, με το να το επαναφέρει κάποιος, δημιουργεί πρωτίστως κακές εντυπώσεις στο κοινό.
«Όλοι κατάλαβαν ότι οι βιολόγοι είναι υπεύθυνοι άνθρωποι και δεν κάνουν τρέλες», λέει χαρακτηριστικά ο κ. Ευστρατιάδης. Και συνεχίζει: «Η κλωνοποίηση ανθρώπου είναι κάτι που δεν πρόκειται να γίνει.
Υπάρχουν, άλλωστε, βιολογικοί λόγοι που την καταστούν ανέφικτη. Συνεπώς δεν υπάρχει λόγος να γίνεται συζήτηση επ΄αυτού».

Στόχος η συνένωση των επιστημονικών δυνάμεων στην Ελλάδα
Έχοντας αναγνωριστεί διεθνώς για το επιστημονικό-ερευνητικό του έργο, ο διακεκριμένος καθηγητής, ανοιχτός σε προκλήσεις, δεν δίστασε ούτε στιγμή και αποδέχτηκε την πρόταση να αναλάβει, από το 2009, επιστημονικός διευθυντής του Ιδρύματος Ιατροβιολογικών Ερευνών της Ακαδημίας Αθηνών (ΙΙΒΕΑΑ), γνωρίζοντας τις δυσκολίες που θα συναντήσει.
Και δεν το έχει μετανιώσει, καθώς πιστεύει ακράδαντα ότι η κάθε επιτυχία δεν μπορεί παρά να είναι αποτέλεσμα συλλογικής προσπάθειας.
«Το κυριότερο, και αυτό που έχει για μένα σημασία, είναι ότι ίσως, με τη συγκέντρωση των ελληνικών επιστημονικών δυνάμεων στο χώρο της Βιολογίας, κάτι μπορεί να αλλάξει στην κουλτούρα, με τρόπο που να αξιοποιηθούν σωστά οι πολλές σημαντικές αυτές δυνάμεις», τονίζει ο καθηγητής, υπενθυμίζοντάς μας ότι την εποχή που έφυγε στην Αμερική, πριν από 37 χρόνια, υπήρχαν πέντε-δέκα βιολόγοι.
«Σήμερα, υπάρχουν χιλιάδες. Αυτό είναι πρόοδος. Μπορεί να μην έχει το ρυθμό που σημειώνεται στο εξωτερικό, αυτό δεν σημαίνει όμως ότι δεν είναι σημαντική. Υπάρχουν εξαιρετικοί ογκολόγοι στην Ελλάδα, που γνωρίζουν αναγνώριση και στο εξωτερικό», επισημαίνει.
Όσοι γνωρίζουν τον καθηγητή Ευστρατιάδη τονίζουν ότι είναι ευτύχημα για την Ελλάδα που δέχτηκε να αναλάβει επιστημονικός διευθυντής του ΙΙΒΕΑΑ.
Από τα πρώτα πράγματα που πέτυχε ήταν να ενώσει το ερευνητικό δυναμικό της Ελλάδας για έναν κοινό σκοπό: τη χρηματοδότηση από την ΕΕ και τη Γενική Γραμματεία Έρευνας και Τεχνολογίας (ΓΓΕΤ) μιας μελέτης για τη «μετάφραση» της ελληνικής βιοϊατρικής έρευνας σε εφαρμογές.
Σύμφωνα με τον καθηγητή Ευστρατιάδη, η μεγάλη του χαρά ήταν ότι διαπίστωσε πως, όταν οι Έλληνες εργαστούν από κοινού, βγαίνει αποτέλεσμα.

ikypros