Νικήστε το... hangover

Ας ξεκινήσουμε με τα βασικά: η επιτρεπόμενη κατανάλωση αλκοόλ, σύμφωνα με τους κανόνες Υγιεινής διατροφής αλλά και τη Μεσογειακή Πυραμίδα Διατροφής, είναι για τους άνδρες ένα με δύο ποτά καθημερινά, ενώ για τις γυναίκες ένα. Στη χώρα μας όμως το 25% των ενηλίκων και το 13% των εφήβων πίνουν συστηματικά αλκοόλ. Αν ξεπεραστεί κατά πολύ η συνιστώμενη ημερήσια ποσότητα, τότε πολύ πιθανό να εμφανιστεί το φαινόμενο hangover, και σύμφωνα με έρευνα του National Center for Health Statistics (2003) το 20% των ενηλίκων ξεπέρασε το όριο τουλάχιστον 1 φορά κατά τη διάρκεια του τελευταίου έτους.

Τι εννοούμε με τον όρο hangover; Είναι απλά το σύνδρομο της επόμενης ημέρας, το οποίο περιγράφει την κατάσταση στην οποία βρίσκεστε το πρωινό της επομένης (συνήθως αισθάνεστε άρρωστοι), μετά από μια νύχτα μεγάλης κατανάλωσης αλκοόλ. Συνοδεύεται συνήθως με προβλήματα στο στομάχι (γαστρίτιδες, ναυτία, διάρροιες), αφόρητο πονοκέφαλο, δυσάρεστη γεύση στο στόμα, δίψα, δυσφορία, αδυναμία, ευαισθησία στο φως και εμετό.

Θεωρητικά, το hangover οφείλεται στο μεταβολισμό του αλκοόλ στον ανθρώπινο οργανισμό (μετατρέπεται σε ακεταλδεύδη) και εξαρτάται από ένα σύνολο παραγόντων όπως είναι η ηλικία, το φύλο, τα σωματομετρικά χαρακτηριστικά, ο γονότυπος, το οικογενειακό ιστορικό, η ενυδάτωση και η ικανότητα των ενζύμων του οργανισμού να αντεπεξέλθουν σε μια κατάσταση υπερβολικής μέθης. Σύμφωνα με έρευνες, οι γυναίκες και το μεγαλύτερο τμήμα του ασιατικού πληθυσμού φαίνεται να είναι πιο επιρρεπείς στην εμφάνιση του hangover, κυρίως λόγω της μειωμένης συγκέντρωσης αλκοολικής δευδρογονάσης, ενός ενζύμου, υπεύθυνου για τη διάσπαση του αλκοόλ.

Ενδιαφέρον, ωστόσο, παρουσιάζει μια στατιστική μελέτη η οποία αναφέρει ότι ένα ποσοστό του συνολικού πληθυσμού της γης, της τάξης του 25%, που καταναλώνει αλκοόλ σε μεγάλη ποσότητα, κατά ένα περίεργο λόγο, δεν παρουσιάζει καθόλου τα συμπτώματα της επόμενης μέρας. Αν δεν ανήκετε στην παραπάνω κατηγορία ανθρώπων τότε οι συμβουλές που ακολουθούν θα σας φανούν ιδιαίτερα χρήσιμες!
Πριν ξεκινήσετε να πίνετε, πρέπει να έχετε φάει ελαφρά ώστε να μην είναι άδειο το στομάχι σας. Ένα τοστ, ένα ποτήρι γάλα ή ένα φρούτο είναι αρκετά. Έτσι μειώνεται η απορρόφηση του αλκοόλ και ο κίνδυνος μέθης. Σημαντικό ρόλο παίζει και η σωστή ενυδάτωση του οργανισμού με το νερό, τους χυμούς ή τα αθλητικά ισοτονικά ποτά (πλούσια σε ηλεκτρολύτες Να, Κ) να αποτελούν την καλύτερη επιλογή.

Είναι γνωστό ότι το αλκοόλ είναι διουρητικό και καλό θα είναι τα υγρά αυτά να αναπληρώνονται άμεσα (ένα ποτήρι νερό μαζί με κάθε ποτό).

Επόμενο σημαντικό στάδιο κατά τη διάρκεια της εξόδου είναι το είδος του ποτού που πίνετε. Γενικά, τα ποτά που έχουν μεγαλύτερη περιεκτικότητα σε αλκοόλ είναι πιο επικίνδυνα, ενώ άλλα μπορεί να είναι πιο βαριά εξαιτίας της σύνθεσής τους, όπως για παράδειγμα το κόκκινο κρασί. Όσον αφορά τα περίεργα σύνθετα και χρωματιστά ποτά (cocktails) ή τα σερβιρισμένα σε ζαχαρωμένα ποτήρια, θα ήταν χρήσιμο να τα προσέχετε ιδιαίτερα. Σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύτηκε στο British Medical Journal';, τα ποτά που οδηγούν στη χειρότερη μέθη'; είναι κατά σειρά το μπράντι, το κόκκινο κρασί, το ρούμι, το ουίσκι, το άσπρο κρασί, το τζιν και η βότκα. Γενικότερα, όμως, τα άχρωμα ποτά, όπως βότκα, τζιν, μεταβολίζονται ομαλότερα σε σύγκριση με τα έγχρωμα ποτά, όπως το ουίσκι και το κόκκινο κρασί.

Πάντως, θα ήταν χρήσιμο να κοιτάτε και τους αλκοολικούς τους βαθμούς. Εξάλλου, μια από τις σημαντικότερες διαφορές μεταξύ των ποτών είναι η περιεκτικότητα σε μεθανόλη και σύνθετα οργανικά μόρια. Η συγκέντρωση των συγκεκριμένων ουσιών είναι πιο υψηλή στα σκούρα λικέρ, ενώ σημαντικό ρόλο φαίνεται να παίζουν και ουσίες που χρησιμοποιούνται για νοθεία ή σε φτηνά ποτά (π.χ. φτηνά κόκκινα κρασιά).

Σας υπενθυμίζουμε ότι ο ιδανικός χρόνος για να πιείτε το ποτό σας είναι ένα ποτήρι την ώρα, αφού τόσος περίπου είναι και ο χρόνος που χρειάζεται το ήπαρ για να διασπάσει το αλκοόλ. Όσο μεγαλύτερο το ποσοστό λίπους στο σώμα τόσο πιο δύσκολη είναι η επεξεργασία του αλκοόλ από τον οργανισμό. Ας μην παραλείπετε να πίνετε εναλλάξ με το ποτό σας νερό ή χυμούς και να αποφύγετε τις εμπνεύσεις'; και τους πειραματισμούς. Καλό θα είναι επομένως να πίνετε το ίδιο ποτό ή το ίδιο σφηνάκι κατά τη διάρκεια της βραδιάς και να μην μπερδεύετε τα ποτά.

Αν τελικά ξεπεράσατε το μέτρο στην κατανάλωση αλκοόλ και ξυπνήσατε με hangover, υπάρχουν μερικές πρακτικές που μπορούν να σας βοηθήσουν να αισθανθείτε καλύτερα. Επίσημη θεραπεία δεν υπάρχει, αν και κατά καιρούς έχουν δημοσιευτεί κάποιες εμπειρικές πρακτικές. Όπως και να έχει, εσείς ενυδατώστε όσο μπορείτε περισσότερο τον οργανισμό με νερό ή φρέσκους χυμούς φρούτων ή λαχανικών. Ιδιαίτερα χρήσιμος είναι ο χυμός πορτοκαλιού ή ντομάτας, που είναι πλούσιοι σε γλυκόζη, βιταμίνη Cκαι Β.

Δυστυχώς, χαμηλή συγκέντρωση των βιταμινών Β6 και Β12 παρατείνουν το hangover, καθώς το αλκοόλ εμποδίζει την απορρόφησή τους. Επομένως, η λήψη συμπληρωμάτων με τις συγκεκριμένες βιταμίνες (ή ένα πολυβιταμινούχο σκεύασμα) βοηθούν σημαντικά στην αποκατάσταση του οργανισμού (προσοχή όμως στην υπερδοσολογία).

Όσον αφορά τη συνήθη πρακτική με τον καφέ, δεν φαίνεται να βοηθά σημαντικά, καθώς έχει διουρητικές ιδιότητες, και επιδεινώνει την κατάσταση στο στομάχι σας, καθώς προκαλεί συστολή στα αιμοφόρα αγγεία. Αν επιμένετε όμως για καφέ, ένα φλιτζάνι είναι αρκετό αν και προτιμότερο θα ήταν να αντικατασταθεί με ένα ρόφημα τσαγιού με μέλι. Πριν κοιμηθείτε, μια ασπιρίνη μπορεί να φανεί ιδιαίτερα χρήσιμη για την αποφυγή του πονοκεφάλου.

Για να ξεπεραστεί η ναυτία, ένα μήλο ή μια μπανάνα ή και τα δυο μαζί, χτυπημένα στο μπλέντερ με λίγο πάγο, βοηθούν σημαντικά. Οι τροφές πλούσιες σε υδατάνθρακες, δίνουν ενέργεια, όπως ένα μικρό γλυκό ή ψωμί με μέλι και σίγουρα καλυτερεύουν την κατάσταση. Επίσης, μια μακαρονάδα με φρέσκια σάλτσα ντομάτας (χωρίς λάδι) ή μια κοτόσουπα αποτελούν εναλλακτικές επιλογές. Από την άλλη πλευρά, καλό θα είναι να αποφύγετε την κατανάλωση λιπαρών και τηγανιτών τροφίμων, γιατί επιβαρύνουν το πεπτικό σύστημα και το συκώτι. Τα συχνά και μικρά γεύματα πλούσια σε φυτικές ίνες (ντομάτα, λάχανο) και υδατάνθρακες αποτελούν άριστη λύση για το hangover.

Ένα πρωινό καυτό μπάνιο, θα αποβάλει τις τοξίνες, ένας πολύωρος ύπνος (ο καλύτερος γιατρός' και ένας απογευματινός περίπατος θα σας κάνει να νιώσετε καλύτερα, αφού το οξυγόνο θα τονώσει την εγκεφαλική σας λειτουργία. Ενυδατώνετε συνέχεια τον οργανισμό σας, κυρίως με νερό και αποφύγετε το αλκοόλ για την υπόλοιπη μέρα ...;τουλάχιστον!

Υπάρχουν και ορισμένοι (οι Γάλλοι) που υποστηρίζουν, (παρόλο που διαφωνεί κάθετα η επιστημονική κοινότητα), ότι το αλκοόλ, ξεπερνιέται μόνο με αλκοόλ και προτείνουν την κατανάλωση ενός γνωστού κοκτέιλ, το Bloody Mary (βότκα, χυμός ντομάτας, αλάτι, πιπέρι και ταμπάσκο). Σε αυτή την περίπτωση, ένα ποτηράκι είναι αρκετό για να συνέλθετε και να αισθανθείτε καλύτερα. Άλλωστε, η αιθυλική αλκοόλη χρησιμοποιείται και ως αντίδοτο στις δηλητηριάσεις από μεθανόλη.

Ενδεικτικά αναφέρουμε μερικές από τις πιο ασυνήθιστες και περίεργες πρακτικές καταπολέμησης του hangover, όπως η ανάγνωση ενός λογοτεχνικού βιβλίου ή ποιήματος, η ακρόαση ενός τζαζ κομματιού, η χαμηλή πτήση με μικρό αεροσκάφος, ή ένα γερό κλάμα στο τέλος της βραδιάς!

Πρόσφατα, ερευνητές εξέφρασαν τον ενδοιασμό για τη μέχρι τώρα γνωστή αιτία που προκαλεί το hangover, την αφυδάτωση, κατευθύνοντας πλέον τις μελέτες στη διαδικασία φλεγμονής που προκύπτει. Τα αποτελέσματα των νέων ερευνών αναμένονται με ιδιαίτερο ενδιαφέρον.

Ένα ενδεικτικό πρόγραμμα διατροφής για την επόμενη μέρα:
Πρωινό: 1 ποτήρι χυμό πορτοκάλι, 2 φέτες ψωμί σικάλεως με μέλι
Ενδιάμεσο: 1 ποτήρι χυμό ανάμεικτο (μήλο, μπανάνα), 1 σοκολατάκι
Μεσημεριανό: 1 πιάτο μακαρόνια με φρέσκια σάλτσα ντομάτας, 1 πιάτο σαλάτα λάχανο, 1 φέτα ψωμί σικάλεως
Ενδιάμεσο: 1 φλιτζάνι τσάι με μέλι, 2 φρυγανιές σικάλεως
Βραδινό: 1 πιάτο κοτόσουπα, 1 φέτα ψωμί σικάλεως.

Τελειώνοντας ...; αν έχετε σκοπό να πιείτε, μην πάρετε αυτοκίνητο. Στη χώρα μας το επιτρεπτό όριο ως προς την οδήγηση είναι 0,25 mgr αιθανόλης στα 100 ml αίματος, ενώ ποσό πάνω από 0,50 mgr θεωρείται ποινικό αδίκημα.

Το πιο σημαντικό είναι να θυμάστε ότι η καλύτερη λύση του hangover είναι μια: η κατανάλωση αλκοόλ με μέτρο ...;
ΠΗΓΗ