Το μυστικό σχέδιο για το Αιγαίο

Του Λάμπρου Καλαρρύτη
Πριν από τις εκλογές του 2004 και επί υπουργίας του κ. Γιώργου Παπανδρέου στο υπουργείο Εξωτερικών σύμβουλοί του που χειρίζονταν τις ελληνοτουρκικές διαφορές είχαν καταστρώσει και εισηγηθεί ένα «μυστικό σχέδιο» που αφορούσε στη διευθέτηση των χωρικών μας υδάτων. Συγκεκριμένα, ήταν ένα σχέδιο που προσέγγιζε πιθανή συμφωνία με την Τουρκία για το Αιγαίο στη βάση του εξής σκεπτικού:
Αντί η Ελλάδα να επεκτείνει τα χωρικά της ύδατα στα 12 ναυτικά μίλια, όπως έχει δικαίωμα από το Δίκαιο της Θάλασσας, να προχωρήσει σε κατά περίπτωση επέκταση από τα 6 ν.μ. που είναι σήμερα σε διαφορετικό εύρος κατά τόπους, αναλόγως του γεωγραφικού σημείου, και σε ανάλογη προσαρμογή του εθνικού εναέριου χώρου από τα σημερινά 10 ν.μ.
Να οριστούν, δηλαδή, τα θαλάσσια σύνορα στα 7 ή 8 ή 10 ν.μ. σε διαφορετικές περιοχές και σε ορισμένες περιπτώσεις να μείνουν αμετάβλητα στα 6 ν.μ., παράλληλα, δε, να υπάρξει ανάλογη μείωση στο εύρος του εναέριου χώρου, ώστε τα άνω να συμπίπτουν με τα κάτω. Ήταν το επονομαζόμενο και «σχέδιο δαντέλα».
Η επίσημη θέση της Ελλάδας έναντι των τουρκικών διεκδικήσεων στο Αρχιπέλαγος είναι ότι ένα μόνο θέμα υπάρχει προς συζήτηση, ο καθορισμός της υφαλοκρηπίδας.
Οι λόγοι που δεν προχώρησε το σχέδιο ήταν αρκετοί. Καταρχάς, οι εκλογές και η αλλαγή κυβέρνησης πρόλαβαν την όποια πρόθεση προώθησής του. Εξάλλου, οι Τούρκοι είχαν και έχουν σε ισχύ από τον Ιούνιο του 1995 την απειλή casus belli (αιτία πολέμου) εναντίον της Ελλάδας, σε περίπτωση επέκτασης των χωρικών της υδάτων. Είναι δύσκολο να συζητήσεις με μία άλλη χώρα για ένα θέμα και ιδιαίτερα για την άσκηση νόμιμου δικαιώματός σου, όταν σε απειλεί με πόλεμο ακριβώς γι’ αυτό. Επιπροσθέτως, η τουρκική εθνοσυνέλευση δεν είχε αποφασίσει το casus belli σε περίπτωση επέκτασης των ελληνικών θαλάσσιων συνόρων στα 12 ν.μ, αλλά σε περίπτωση επέκτασής τους γενικώς. Οπότε, θεωρητικά, δεν το συζητά καν. Ακόμα όμως κι αν δεχτούμε ότι συνήθως στην πολιτική άλλα λέγονται δημοσίως και άλλα στις διαπραγματεύσεις, η Τουρκία ουδέποτε θα δεχόταν ουσιαστική διεύρυνση του ελληνικού κυριαρχικού θαλάσσιου χώρου. Άρα, η Ελλάδα, με τη σειρά της, λογικά δεν θα δεχόταν μια προσχηματική διαπραγμάτευση για να επεκτείνει τα χωρικά της ύδατα σε ορισμένες περιοχές στα 7 ή 8 μίλια, ίσα ίσα για πει ότι τα «επέκτεινε», ενώ στην ουσία θα επρόκειτο για υποχώρηση στην τουρκική απειλή.
Η Τουρκία έχει επεκτείνει τα χωρικά της ύδατα στα 12 ναυτικά μίλια στη Μαύρη Θάλασσα και τη Μεσόγειο.ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΕΔΩ