ΑΝΑΠΝΕΟΥΜΕ ΑΕΡΑ-ΔΗΛΗΤΗΡΙΟ

Ρεπορτάζ: Δέσποινα Κουκλάκη (απο ΤΟ ΒΗΜΑ)

Μικροσκοπικά αιωρούμενα σωματίδια, μονοξείδιο και διοξείδιο του άνθρακα, πτητικές ενώσεις, φορμαλδεΰδη και άλλοι επικίνδυνοι ρύποι συνθέτουν τον αέρα των ελληνικών κτιρίων. Μεγάλη καταγραφή του Πανεπιστημίου Αθηνών διαπιστώνει υψηλές συγκεντρώσεις ρύπων σχεδόν σε κάθε κτίριο που υπάρχει, όχι μόνο στην Αθήνα αλλά και σε άλλες πόλεις της χώρας: από σπίτια και γραφεία ως σχολεία, νοσοκομεία, αθλητικές εγκαταστάσεις και μουσεία!...


Οι ερευνητές της Ομάδας Φυσικής Κτιριακού Περιβάλλοντος, υπό τον καθηγητή κ. Μάνθο Σανταμούρη, διαπίστωσαν υπερβάσεις των ορίων ασφαλείας σε αρκετούς από τους εσωτερικούς χώρους στους οποίους κινούνται καθημερινά άνδρες και γυναίκες κάθε ηλικίας, αλλά και τα μικρά παιδιά. Είναι χαρακτηριστικό ότι σε ορισμένες περιπτώσειςόπως αυτή ενός Κέντρου Υγείας στην ευρύτερη περιοχή του Λεκανοπεδίου- οι τιμές αιωρούμενων σωματιδίων ΡΜ10 ήταν ως και 19 φορές υψηλότερες από το επιτρεπόμενο όριο ασφάλειας για την ανθρώπινη υγεία!

Τα ΡΜ10 είναι μικροσκοπικά σωματίδια με διάμετρο περίπου 10 εκατομμυριοστά του μέτρου τα οποία εισέρχονται στον οργανισμό μέσω της αναπνοής, δημιουργώντας σοβαρούς κινδύνους. Ακόμη πιο επικίνδυνα όμως θεωρούνται τα μικρότερα σωματίδια (με διάμετρο 2,5 και 1 εκατομμυριοστού του μέτρου, ΡΜ2.5 και ΡΜ1 αντίστοιχα) τα οποία επικάθονται στους ιστούς του ανθρώπινου σώματος και σχετίζονται με μακροπρόθεσμες βλάβες της υγείας. Εχει άλλωστε διαπιστωθεί ότι τουλάχιστον 1.000 θάνατοι κάθε χρόνο στην Αθήνα συνδέονται με τις υψηλές συγκεντρώσεις αιωρούμενων σωματιδίων στην ατμόσφαιρα.

Σε κατοικίες διαφόρων περιοχών, η έρευνα του Πανεπιστημίου Αθηνών έδειξε συγκεντρώσεις σωματιδίων ως και 10 φορές πάνω από τα όρια. Συνολικά βρέθηκαν υψηλές συγκεντρώσεις ως και στο 94% των σπιτιών! Οπως εξηγεί ο κ. Σανταμούρης, «βασική αιτία της εσωτερικής ρύπανσης στα σπίτια είναι διάφορα υλικά που χρησιμοποιούνται, όπως συνθετικές μοκέτες, βερνίκια με επικίνδυνες ουσίες,αλλά και απορρυπαντικά που απελευθερώνουν τις λεγόμενες οργανικές πτητικές ενώσεις. Σημαντικό ρόλο παίζει και το κάπνισμα. Είναι χαρακτηριστικό ότι έστω και ένας να καπνίζει σε κλειστό χώρο, η ρύπανση από αιωρούμενα σωματίδια τριπλασιάζεται»!

Σ ύμφωνα με τη μελέτη, το κάπνισμα παράγει το 54% των σωματιδίων ενώ μπορεί να αυξήσει τη συγκέντρωσή τους και 100 πάνω από το όριο ασφαλείας, φτάνοντας τα 500 μικρογραμμάρια ανά κυβικό μέτρο (το όριο είναι 50). Υψηλές συγκεντρώσεις διαπιστώνουν οι ερευνητές και στο διοξείδιο του άνθρακα (CΟ2). Πρόκειται για ένα άοσμο αέριο που υπάρχει στην ατμόσφαιρα, αλλά σε μεγάλες ποσότητες στο εσωτερικό των κτιρίων μπορεί να προκαλέσει συμπτώματα όπως υπνηλία ή λήθαργο. Ο άνθρωπος αποτελεί την κύρια πηγή παραγωγής CΟ2. Η εκπνοή ενός μέσου ενηλίκου περιέχει περίπου 35.000- 50.000 ppm (μονάδα μέτρησης του συγκεκριμένου αερίου), που είναι 100 φορές περισσότερο από το εξωτερικό περιβάλλον. Συνολικά κάθε άνθρωπος παράγει κατά μέσο όρο ένα κιλό CΟ2την ημέρα. Οι θερμάστρες αερίου και κηροζίνης προκαλούν επίσης σημαντική αύξηση της συγκέντρωσης του CΟ2στο εσωτερικό των κτιρίων.
Oι ερευνητές εντόπισαν μεγάλες ποσότητες CΟ2σε σχολεία, δημόσια κτίρια (όπως αυτό του ίδιου του Πανεπιστημίου Αθηνών) αλλά και σε αθλητικές εγκαταστάσεις όπου παιδιά και νέοι περνούν αρκετές ώρες. Συγκεκριμένα σε αθλητικό κέντρο της Θεσσαλονίκης που δεν διέθετε μηχανικό αερισμό, οι συγκεντρώσεις CΟ2 έφτασαν και τα 2.800 ppm, με επιτρεπόμενο ανώτατο όριο τα 600.

Επικίνδυνο και ύπουλο θεωρείται και το μονοξείδιο του άνθρακα (CΟ) που μπορεί να προκαλέσει ακόμη και τον θάνατο, αν κάποιος το εισπνεύσει για αρκετό χρονικό διάστημα. Οι μετρήσεις των ερευνητών εντόπισαν αρκετές συγκεντρώσεις αυτού του αερίου, αν και στις περισσότερες περιπτώσεις ήταν εντός των ασφαλών ορίων. Μοναδική εξαίρεση, τα χειρουργεία ορισμένων νοσοκομείων, όπου το CΟ «χτύπησε κόκκινο», φτάνοντας και τα 46 ppm (με όριο ασφαλείας τα 9 για 8ωρη έκθεση)!

Στην περίπτωση των πτητικών ενώσεων, τα πράγματα είναι πιο περίπλοκα, καθώς τέτοιες ενώσεις περιέχονται σε 200 υλικά κάθε είδους, που μπορεί να βρεθούν στους εσωτερικούς χώρους οποιουδήποτε κτιρίου (από δάπεδα, βερνίκια, ως απομιμήσεις ξύλου και μοκέτες). Οι επιπτώσεις τους στην υγεία κυμαίνονται από ήπια συμπτώματα (απλή δυσφορία) ως έντονους πονοκεφάλους αλλά και τοξικότητα του νευρικού συστήματος.

Η έρευνα έδειξε επικίνδυνες συγκεντρώσεις αυτών των ενώσεων στα περισσότερα από τα κτίρια που μελετήθηκαν: σχολεία, γραφεία αλλά κυρίως οι χώροι των χειρουργείων στα νοσοκομεία βρέθηκαν πιο «μολυσμένοι» με τέτοιες ουσίες.