Οι ευθύνες του Μουσταφά Κεμάλ για τις σφαγές και την γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου σύμφωνα με επίσημη Τουρκική έκθεση του 1920

Ο Ποντιακός Ελληνισμός αποτέλεσε μια συμπαγής και αυτοτελής νησίδα χριστιανισμού και Ελληνικού πολιτισμού στην βορειανατολική Μικρά Ασία. Το νήμα της Ιστορίας του ξεκινά λίγα χρόνια μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης και φτάνει ως το 1922. Από το 1914 ως το 1921 οι Οθωμανικές κρατικές αρχές αποφάσισαν και εκτέλεσαν ένα εθνοκτονικό σχέδιο που είχε ως αποτέλεσμα την πλήρη καταστροφή των χριστιανικών κοινοτήτων και των περιουσιών τους, όπως και τον θάνατο περίπου 350.000 ανθρώπων. Το τελευταίο στάδιο της γενοκτονικής αυτής διαδικασίας ξεκίνησε το 1918 με την διοικητική κατάρρευση της Αυτοκρατορίας και είχε ως δράστες τους Τοπάλ Οσμάν αρχηγό των Τούρκων ατάκτων τότε στην περιοχή του Πόντου και τον Μουσταφά Κεμάλ (μετέπειτα απεκληθέντος Ατατούρκ) που είχε σταλθεί στον Πόντο στις 19 Μαίου του 1919 από την σουλτανική Κυβέρνηση ως επιθεωρητής του Τουρκικού στρατού.

Τα πειστήρια για την γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου τα έχει συλλέξει με επιμονή και μεθοδικότητα ο διαπρεπής καθηγητής Ιστορίας στο Αριστοτέλειο πανεπιστήμιο Κωνσταντίνος Φωτιάδης στο μνημειώδες πολύτομο έργο του "Η γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου". Στο έργο αυτό περιλαμβάνονται πολλές αναφορές από τους προξένους της Γερμανίας, της Ρωσίας, της Αγγλίας αλλά και πολλών άλλων χωρών που περιγράφουν με τα μελανότερα χρώματα τα βάσανα και τις δολοφονίες των Ελλήνων την οκταετία αυτή. Εδώ θα παραθέσουμε ένα απόσπασμα από την έκθεση-καταγγελία του Δζεμάλ Νουζχέτ, νομικού συμβούλου του φρουραρχείου Κωνσταντινούπολης και προέδρου σχετικής εξεταστικής επιτροπής της Κυβέρνησης του Σουλτάνου για τα βίαια γεγονότα εις βάρος των Ελλήνων του Πόντου.

"Ο Μουσταφά Κεμάλ τας μέχρι τούδε επιτυχίας του τας όφειλε εις τας ληστρικάς σημμορίας. Κατά τας πρώτας περιόδους, δια να αντιστή εις την κυβέρνησιν Φερίντ πασά και τας δυνάμεις της Ελληνικής κατοχής, παρέσχε μεγάλα δικαιώματα εις τους προσερχομένους εις τας ληστρικάς του οργανώσεις, αι οποίαι, μάλιστα και τη εγκρίσει του Μ. Κεμάλ, εθεώρουν ως νόμιμο κτήμα των την περιουσίαν και την ζωήν των κατοίκων της Ανατολής. Ο Μ. Κεμάλ εχειροκρότει τα διαπραττόμενα υπ΄ αυτών κακουργήματα, δια τιμητικών δε προς τους αρχηγούς των επιστολών, επανηλειμμένως τους έδιδε πλήρη ελευθερία δράσεως, κατά βούλησιν. Ο λαός της Ανατολής διατελών υπό την τρομοκρατίαν ταύτην άνευ αντιλογής εξετέλει κάθε διαταγήν των, ήτο δε υποχρεωμένος όπως έχει πάντοτε εις την διάθεσιν των το ότι έχει και δεν έχει....

Η κυβέρνησις της Αγκύρας είχεν αποφασίσει όπως κατά πρώτον σφαγιασθούν και εξοντωθούν οι Έλληνες "Ρωμιοί" των περιφερειών Αδά-Παζάρ και Κάνδρας, και έπειτα του Πόντου. Ανέθεσε εις τον Γκιαβούρ Αλή την πυρπόλυσιν του Ελληνικού Ορτακιοϊ "πλησίον της Γκέιβε" και σφαγή των κατοίκων. Ο Γκιαβούρ Αλή με τετρακοσίους, εκ των οπαδών του, φθάσας εκεί περικύκλωσε το Ορτάκιοϊ, εν πολιορκία δε ευρισκομένω εισελθών εντός της ανθηροτάτης ταύτης ελληνικής κωμοπόλεως διέταξε την γενικήν σφαγήν. Αφού κατέσφαξαν τους κατοίκους και απεγύμνωσαν την κωμόπολιν την παρέδωσαν εις τας φλόγας. Όσοι εκ των κατοίκων ηδυνήθησαν να γλυτώσουν από την λόγχην και μάχαιραν περισυλλεγέντες εντός της εκκλησίας εκάησαν εντός αυτής. Η τραγωδία αυτή διήρκεσε δύο ημέρας. Το Ορτάκιοι με τα 12 εργοστάσια και με τα ωραία του σπίτια είχε πλέον καταντήσει σωρός ερειπίων. Εκ των κατοίκων οι ενενήκοντα τοις εκατόν κατεσφάγησαν και εκάησαν, ελάχιστοι δυνηθέντες να διαφύγουν, δια να σώσουν την ζωήν των, κατέφυγον εις τα όρη.

...Ο εν τη περιφερεία Νικαίας και Καρά-Μουρσάλ αρχισυμμορίτης Ταγιστανλί τζεμάλ, με την υπ΄αυτόν συμμορίαν, ονομαζομένην τάγμα Γκιόλ Μπαιράκ εκ των Ελληνικών χωριών Νικαίας τα: Παμουτζάκ, Κιζ Ντερμπέντ, Κολατζίκ και άλλα χωριά τα παρέδωσε εις το πυρ, αφού δε τα απεγύμνωσε, διέταξε γενικήν των κατοίκων σφαγήν. Άνδρες, γυναίκες, παιδιά εσφάζοντο κατά τον αγριότερον τρόπον. Άλλοι απεκλείοντο εντός των εκκλησιών και μετ΄αυτών εκαίοντο και άλλοι εθάπτοντο ζώντες, δεν ηδυνήθη να σωθεί ουδείς εξ αυτών.

....Η Άγκυρα κατά αυτόν τον τρόπον κατέκαυσε και με γενικάς σφαγάς εξόντωσε τον χριστιανικόν πληθυσμόν των δυτικών παραλίων του Ευξείνου Πόντου και της Προποντίδος, και κατέσχε όλην την κινητήν περιουσίαν αυτών. Και αι πλέον τραγικαί εν τη παγκοσμίω ιστορία εποχαί ωχριώσιν προ των φρικωδεστάτων και ανηκούστων μεθόδων εξοντώσεως, τας οποίας μετεχειρίζετο προς εξαφάνισιν των χριστιανών..."

πηγή

Κωνσταντίνος Φωτιάδης, Η Γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου, τόμος 2ος σελ 459-462