Το επεισόδιο στην Δ΄ Εθνοσυνέλευση μεταξύ του Αλ. Παπαναστασίου και του Ελ. Βενιζέλου για την προληπτική λογοκρισία των αντιπολιτευόμενων εφημερίδων

Τον Δεκέμβριο του 1923 έγιναν στην Ελλάδα εθνικές εκλογές για την ανάδειξη Συντακτικής Εθνοσυνέλευσης με ξεκάθαρο σκοπό να καταργήσει την Βασιλεία. Οι εκλογές διεξήχθησαν από την επαναστατική κυβέρνηση των Πλαστήρα - Γονατά με έναν εκλογικό νόμο που είχε επινοήσει ο Γεώργιος Παπανδρέου (πολιτικός σύμβουλος της "επανάστασης") που ήταν κατάφορα ευνοϊκός για τους Βενιζελικούς καθώς προέβλεπε στενο-ευρεία περιφέρεια επιλεκτικά για την Πελοπόννησο που ήταν πολιτικό προπύργιο των Βασιλοφρόνων. Παράλληλα προέβλεπε χωριστούς εκλογικούς καταλόγους για την Εβραϊκή κοινότητα της Θεσσαλονίκης καθώς αυτή είχε ενισχύσει πολιτικά τους βασιλόφρονες στις εκλογές του1920. Παράλληλα ίσχυε και προληπτική λογοκρισία για τις εφημερίδες της αντιπολίτευσης αναφορικά με τυχόν αναφορές τους στον Βασιλικό θεσμό. Όλα τα κόμματα των Βασιλοφρόνων αποφάσισαν να απόσχουν των εκλογών, καθώς δεν είχαν ουσιαστικές ελπίδες για επιτυχία καθώς το αποτέλεσμα τους φαινόταν προαποφασισμένο.

Η νέα Εθνοσυνέλευση απόλυτης Βενιζελικής σύνθεσης συνεδρίασε για πρώτη φορά τον Ιανουάριο του 1924 με ξεκάθαρες τις διαθέσεις της να καταργήσει την Βασιλεία. Ήδη είχε δωθεί "αναγκαστική" άδεια στον Βασιλιά Γεώργιο ενώ επικεφαλής της "δημοκρατικής" κίνησης ήταν οι Αλέξανδρος Παπαναστασίου και Θεόδωρος Πάγκαλος ενώ μετριοπαθέστερα κινούνταν οι Ανδρέας Μιχαλακόπουλος και Γεώργιος Καφαντάρης. Τότε προέκυψε ένας νέος απρόσμενος παράγοντας στο πολιτικό σκηνικό: Έρχεται ο Ελευθέριος Βενιζέλος και γίνεται δεκτός από τον Ελληνικό λαό ως Μεσσίας. Γίνεται πληρεξούσιος της Εθνοσυνέλευσης αριστείδην και με την υποστήριξη της απόλυτης πλειοψηφίας της Εθνοσυνέλευσης όρκισε Κυβέρνηση με μέλη της κυρίως τους συντηρητικούς Βενιζελικούς.

Η πολιτική του Βενιζέλου αποτέλεσε μια δυσάρεστη έκπληξη τόσο για τους φανατικούς "δημοκράτες" που είχαν συσπειρωθεί γύρω από τον Αλέξανδρο Παπαναστασίου όσο και για τους στρατοκράτες γύρω από τον Πάγκαλο και τον Κονδύλη. Ο Βενιζέλος λοιπόν προσπάθησε να περισώσει τον θεσμό της Βασιλείας και να πετύχει ένα είδος συμβιβασμού με τους Δεξιούς που είχαν απομονωθεί πλήρως, χάρις το αποτυχημένο κίνημα των Γαργαλίδη - Λεοναρδόπουλου και τις μονομερείς εκλογές. Από τις πρώτες του σημαντικές κυβερνητικές ενέργειες ήταν να καταθέσει ψήφισμα τον Ιανουάριο του 1924 που να απονέμει χάρη στους στασιαστές του κινήματος αυτού. Στο ίδιο ψήφισμα προβλεπόταν να αρθεί και η προληπτική λογοκρισία κατά των αντιπολιτευόμενων εφημερίδων που είχε επιβάλει η "επαναστατική επιτροπή" τον Σεπτέμβριο του 1922 και είχε ανανεωθεί τον Οκτώβριο του 1923 μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα των Γαργαλίδη - Λεοναρδόπουλου.

Η προσπάθεια του Βενιζέλου να αμνηστεύσει τους κινηματίες και να άρει την λογοκρισία των αντιπολιτευόμενων εφημερίδων βρήκε συμπαραστάτη τόσο τον Καφαντάρη όσο και τον Στυλιανό Γονατά (παρά τις τυπικές αντιρρήσεις του τελευταίου για την διατύπωση του ψηφίσματος, όχι για την ουσία του)। Σφοδρός πολέμιος τόσο της απονομής αμνηστίας όσο και της άρσης της λογοκρισίας στον αντιβενιζελικό Τύπο, στάθηκε ο Αλέξανδρος Παπαναστασίου ο ονομαζόμενος από πολλούς βιογράφους του ως ο "πατέρας της Γ΄ Ελληνικής Δημοκρατίας".

ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΕΔΩ