Αυτό που μας διαφήμισε τώρα μας δυσφημεί

Την ταχύτητα με την οποία λογόκριναν το φιλμάκι του Κώστα Γαβρά στο Νέο Μουσείο της Ακρόπολης, ύστερα από τις πιέσεις εκκλησιαστικών κύκλων και με τις ευλογίες του υπουργού Πολιτισμού Αντώνη Σαμαρά, θα τη ζήλευε σίγουρα ο Αντρέι Ζντάνοφ, ο τρομερός λογοκριτής της σταλινικής περιόδου.


Χθες το πρωί διαπιστώσαμε, ιδίοις όμμασι, το «ψαλίδισμα» του ντοκιμαντέρ-ανιμέισον του Κώστα Γαβρά, παρακολουθώντας, ανάμεσα στους εκατοντάδες επισκέπτες, το βίντεο διάρκειας 13 λεπτών για την αρχιτεκτονική και την ιστορία του Παρθενώνα. Μέσα σε αυτό το γενικό βίντεο σε σκηνοθεσία Κ. Αρβανιτάκη έχει ενσωματωθεί και το απόσπασμα διάρκειας ενός λεπτού και 40 δευτερολέπτων από το ντοκιμαντέρ του διεθνούς Ελληνα σκηνοθέτη. Τα δώδεκα δευτερόλεπτα από το απόσπασμα του φιλμ-ανιμέισον του Γαβρά, το οποίο απεικόνιζε ρασοφόρους της πρώτης χριστιανικής περιόδου να καταστρέφουν τα φειδιακά ανάγλυφα του Παρθενώνα έχει, όντως, εξαφανιστεί.

Η απόφαση των υπευθύνων του Μουσείου και της Πολιτείας να λογοκρίνουν το ταινιάκι δεν είναι καθόλου απλή ιστορία, όπως, δυστυχώς, την παρουσιάζει ο καθηγητής, πρόεδρος του Νέου Μουσείου της Ακρόπολης και άλλοτε βουλευτής Επικρατείας του ΠΑΣΟΚ Δημήτρης Παντερμαλής, λέγοντας σε πρόσφατες δηλώσεις του: «Ορισμένοι εξέλαβαν τις μικρές μορφές (σε κινούμενα σχέδια) που αναρριχώνται σε κλίμακες για να φτάσουν τις μετόπες του Παρθενώνα ως ρασοφόρους και όχι ως ανθρώπους της εποχής. [...] κρίθηκε σκόπιμο να παραμείνει -ασφαλώς- η αναφορά στο γεγονός ως είχε και να εκπέσει ένα πλάνο 12 δευτερολέπτων το οποίο έτσι κι αλλιώς δεν έχει σχέση με την ουσία των πραγμάτων και ασφαλώς δεν αποτελεί κανενός είδους λογοκρισία».

Είναι ξεκάθαρο όμως όσο ποτέ ότι με την παρέμβαση στο φιλμάκι η ελευθερία της έκφρασης, μέγιστο αγαθό της δημοκρατίας, έχει... τσαλαπατηθεί. Πρώτα απ' όλα, κάποιοι αποφάσισαν να παρέμβουν και να αλλοιώσουν, επί της ουσίας, ένα καλλιτεχνικό έργο -πράξη απαράδεκτη σ' ένα δημοκρατικό πολίτευμα, συνηθισμένη σε θεοκρατικά και ανελεύθερα καθεστώτα- χωρίς καν να ρωτήσουν τον δημιουργό του. Και μάλιστα για να απαλείψουν από αυτό στοιχεία ιστορικά αποδεδειγμένα. Είναι αξιοσημείωτο, επίσης, ότι ακόμα και μετά την οργισμένη αντίδραση του Κώστα Γαβρά με δηλώσεις του στην «Ε» και το «Μέγκα», οι υπεύθυνοι του Μουσείου συνεχίζουν να τον αγνοούν. Ο ίδιος μίλησε για «απαράδεκτη λογοκρισία, λυπηρή για την Ελλάδα», για «πρακτικές Σοβιετικής Ενωσης» και ζήτησε να αφαιρεθεί το όνομά του από το απόσπασμα αφού δεν είναι πλέον δημιούργημά του. Παρ' όλα αυτά, το όνομά του υπήρχε χθες στους τίτλους τέλους του βίντεο.

Οσοι λογόκριναν το φιλμ του Γαβρά μάλλον δεν πρέπει να έχουν πλήρη συναίσθηση του μεγέθους της πράξης τους. Αν μπορούσαν να φανταστούν τον αντίκτυπό της στα διεθνή μέσα ενημέρωσης, δεν θα είχαν πειράξει ούτε χιλιοστό από το φιλμάκι. Η είδηση κάνει, κυριολεκτικά, τον γύρο του κόσμου. Ο Κώστας Γαβράς δεν είναι κάποιος δημιουργός της περιφέρειας. Ο σκηνοθέτης του «Ζ» έχει τιμηθεί με αρκετά διεθνή βραβεία, ανάμεσά τους και Οσκαρ το 1983 για τη διασκευή σεναρίου στον «Αγνοούμενο». Εκτός από τη Γαλλία έχει γυρίσει ταινίες και στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, στην Αμερική. Δεν υπάρχει σοβαρό μέσο ενημέρωσης του πλανήτη («Λε Μοντ», Ασ. Πρες, Γαλλικό Πρακτορείο, «Νουβέλ Ομπσερβατέρ», «Νιου Γιορκ Τάιμς») που να μη φιλοξενεί τη «λογοκρισία Γαβρά στην Ελλάδα». Κρίμα και κακή αρχή για ένα νέο Μουσείο, που προσπαθεί να πείσει τη διεθνή κοινή γνώμη για το δίκαιο αίτημα της επιστροφής των Γλυπτών του Παρθενώνα στην Αθήνα. Μην ξαφνιαστείτε αν οι επικεφαλής του Βρετανικού Μουσείου μας πουν τώρα: «Σε ποιο Νέο Νέο Μουσείο θέλετε να τοποθετήσετε τα γλυπτά; Σε αυτό που διοικούν οι ιερωμένοι και η Αρχιεπισκοπή Αθηνών;». Enet.gr