Κάπνισμα και παιδιά

Παιδιατρική επιδημία» χαρακτηρίζει το κάπνισμα στους νέους ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, ενώ το χαρακτηρίζει και ως «παιδιατρική ασθένεια».
Πολύ πριν τα 18 χρόνια ξεκινούν σήμερα, οι νέοι των ανεπτυγμένων κρατών να καπνίζουν. Αυτό μεταφράζεται σε 250.000 θανάτους αύριο. Περισσότερο απο το 10% των μαθητών 13-15 ετών στις ανεπτυγμένες χώρες καπνίζει. Επιπλέον, ένα στα τέσσερα πάιδιά αυτής της ηλικίας κάπνισε το πρώτο του τσιγάρο πριν τα 10 του χρόνια. Τώρα, όσον αφορά το φύλο κορίτσια και αγόρια είναι με τους αναπτήρες στα χέρια.

Στην Ελλάδα

Τα ελληνόπουλα ξεκινούν να καπνίζουν συστηματικά στα 13,5 τους μόλις χρόνια - τα αγόρια στα 13,2 και τα κορίτσια στα 13,9. Αυτό έδειξε φετεινή μελέτη του Παιδοψυχιατρικού Νοσοκομείου Αττικής και της Ιατρικής Σχολής του πανεπιστημίου Αθηνών, που πραγματοποιήθηκε σε 3.827 μαθητές, 12-18 ετών, 58 σχολείων όλης της χώρας. Το 13% των εφήβων δηλώνουν τακτικοί καπνιστές. Οι μισοί από αυτούς καπνίζουν ένα έως επτά πακέτα την εβδομάδα. Το 13,5% δε των αγοριών υπερβαίνει τα 150 τσιγάρα. Οσο πλησιάζει το λύκειο στο τέλος του τόσο επιτείνεται η κατάσταση.

Το ψυχολογικό προφίλ των μαθητών που καπνίζουν διαφέρει από αυτό των μή καπνιστών. Είναι παιδιά που εμφανίζουν συχνότερα τάσεις αυτοκαταστροφής , είναι κακοδιάθετα, οξύθυμα και έχουν αρνητική στάση απέναντι στο σχολείο και την κοινωνία.

Το περιβάλλον παίζει καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση της καπνιστικής συνήθειας: Οικογένεια και φίλοι. Οσα περισσότερα άτομα καπνίζουν στην οικογένεια τόσο αυξάνονται οι πιθανότητες να αντιγράψει το παιδί. Αν καπνίζουν και οι δύο γονείς οι πιθανότητες διπλασιάζονται, ενώ αν καπνίζει και ο μεγαλύτερος αδερφός τετραπλασιάζονται.

Καπνίζουν δεν καπνίζουν οι γονείς οι περισσότεροι έφηβοι το κάνουν κρυφά. Εννιά στους δέκα πιστεύουν πως οι γονείς τους θα ήταν αντίθετοι με την επιλογή τους.

Στα πανεπιστήμια, τώρα, επικρατεί πολύ κάπνα.

Το 68% των φοιτητών καπνίζουν συστηματικά. Η συντριπτική πλειονότητα αυτών είναι αγόρια. Οι τακτικοί καπνιστές έχουν μεγαλώσει στην Αθήνα και σε μεγάλα αστικά κέντρα στην πλειονότητά τους.

Η Μπάρμπι και ο Κεν

Μελέτη που έγινε στις ΗΠΑ από την ιατρική σχολή του πανεπιστημίου Dartmouth έδειξε ότι τα παιδιά αντιγράφουν τις κακές συνήθειες των γονιών τους. Ζητήθηκε λοιπόν, από παιδιά του δημοτικού να ψωνίσουν για μία βραδιά φιλοξενίας των φίλων της Μπάρμπι ή του Κεν στο σπίτι τους. Σε κάθε παιδί δόθηκε μία κούκλα Μπάρμπι ή Κεν ανάλογα με το φύλο τους. Το εικονικό μαγαζί που δημιουργήθηκε για τις ανάγκες της μελέτης διέθετε 133 αντικείμενα μινιατούρες μεταξύ των οποίων ψωμί, κρέας, ψάρι, κοτόπουλο, φρούτα, λαχανικά, σνακ, γλυκά, τσάι, χυμοί, αναψυκτικά, τσιγάρα, μπύρα, κρασί κ.α. Τα παιδιά μπορούσαν να αγοράσουν ο,τι χωρούσε ένα καλάθάκι για ψώνια που τους δόθηκε.

Το 28% των 120 παιδιών που συμμετείχαν αγόρασαν τσιγάρα και το 61% αλκοόλ. Τα παιδιά οι γονείς των οποίων κάπνιζαν είχαν τετραπλάσιες πιθανότητες από παιδιά με γονείς μή καπνιστές να αγοράσουν τσιγάρα, αναφέριε η μελέτη. Τα παιδιά οι γονείς των οποίων πίνουν μία φορά το μήνα είχαν τριπλάσιες να αγοράσουν αλκοόλ! Τα παιδιά που παρακολουθούν σίριαλ ή ταινίες για ενήλικους στην τηλεόραση έχουν επίσης αυξημένες πιθανότητες να επιλέξουν αλκοόλ για την Μπάρμπι και τοςυ φίλους της.

Μία τετράχρονη επέλεξε για την Μπάρμπι της τσιγάρα στο εικονικό μαγαζάκι λέγοντας: "Τα χρειάζομαι για τον άντρα μου. Οι άντρες χρειάζονται οπωσδήποτε τσιγάρα". Ενας έξάχρονος προσέφερε στην Μπάρμπι μίας 5χρονης τσιγάρα λέγοντας "Μωρό μου πάρε ένα τσιγάρο. Σου αρέσει το κάπνισμα; Εμένα μου αρέσει". Οι γονείς που παρακολουθούσαν τα παιδιά τους πίσω από έναν καθρέφτη με έκπληξη έβλεπαν τις επιλογές που έκαναν, ανέφερε η επικεφαλής της μελέτης dr. Madeline Dalton. "Eίναι εξαιρετικά ταπεινωτική εμπειρία για έναν γονιό να βλέπει το παιδί του να μιμείται τις συμπεριφορές του".