Ελληνισμός και σύγχρονη σκέψη

Σπινόζα... ο Στωικός

Ο Σπινόζα (στην Ηθική του) αντιλαμβάνεται την Πραγματικότητα, που Ορίζει σαν Θεό, Φύση... σαν Ένα Όλο, Μία Ενιαία Πραγματικότητα, Μία Ουσία, χωρίς να απορρίπτει όμως τις δευτερεύουσες εκδηλώσεις, τον φαινομενικό κόσμο, το γίγνεσθαι (που θεωρεί σαν δραστηριότητες, τρόπους εκδήλωσης, «κατηγορήματα» της Μίας Ουσίας...)...

Υπάρχει Μόνο ο Θεός, η Φύση, Μία Ουσία, που χαρακτηρίζεται σαν Αυταίτιο (Αυτό που Υπάρχει από Μόνο Του), και Ορίζεται σαν Υπόσταση (Αυτό που Υπάρχει Πραγματικά και το Οποίο γίνεται αντιληπτό μέσω του Εαυτού Του)... Ο Θεός, η Φύση, η Μία Ουσία, Είναι Μία Υπόσταση (η Μία και Μοναδική), συγκείμενη από άπειρα κατηγορήματα. Κάποια από αυτά αποδίδονται στην Ουσία (Αδιαίρετο, Αμετάβλητο, Αιώνιο, Ελεύθερο, κλπ.), και κάποια είναι δευτερεύοντα και συνιστούν το φαινομενικό κόσμο, τα πράγματα του φαινομενικού κόσμου... Το Κυριότερο Κατηγόρημα του Θεού είναι η Σκέψη. Η Μία Ουσία Είναι Σκεπτόμενη, Συνειδητή, Πλήρως Συνειδητή, με Πλήρη Συνειδητότητα... Ο φαινομενικός κόσμος αποτελείται από κατηγορήματα του Θεού, της Φύσης, της Ουσίας, από Σκεπτόμενα (πνεύματα) και Σώματα...

Ο Θεός, η Φύση, η Μοναδική Ουσία, Αποτελεί στην πραγματικότητα (ακόμα κι αν δεν γίνεται αντιληπτό από τα περιορισμένα πνεύματα) την «Πραγματική Υπόσταση» όλων των κατηγορημάτων, των φαινομένων... Ο άνθρωπος δεν έχει δική του ξεχωριστή υπόσταση, αλλά την Μία Υπόσταση των πάντων, την Ουσία, την Φύση, τον Θεό... Ο άνθρωπος είναι πνεύμα σκεπτόμενο (κατηγόρημα του Θεού) αλλά περιορισμένο (καθώς δεν έχει πλήρη επίγνωση όλων των ιδιωμάτων του Θεού)... Ο άνθρωπος, σαν πνεύμα, είναι απλά μία «δραστηριότητα» (μία διαδικασία αντίληψης και γνώσης)... Η Πραγματική Υπόστασή του, η Θεία Ουσία, δεν είναι σε κανονικές συνθήκες συνειδητή. Συνήθως το πνεύμα που είναι συνδεδεμένο με το σώμα, έχει σαν αντικείμενο (της αντίληψής του) το σώμα και μέσω αυτού τον κόσμο... Πνεύμα και σώμα είναι κατηγορήματα του Θεού, της Φύσης, της Μίας Ουσίας. Έχουν πλήρη αντιστοιχία και συγχρονισμό, είναι σαν όψεις ενός πράγματος (της ύπαρξης στον σχετικό κόσμο)...

Από την Μοναδικότητα και την Λογικότητα της Μίας Ουσίας, Πηγάζει ένας Παγκόσμιος Τρόπος Εκδήλωσης, Συμπεριφοράς, Πορείας (είναι η Ειμαρμένη των αρχαίων)... Ο Θεός η Φύση, η Ουσία, κι ο κόσμος (των φαινομένων) ακολουθούν την Πραγματική Φύση τους, τίποτα άλλο, δεν ακολουθούν κάποιο σκοπό (που θέτουν με την φαντασία τους οι άνθρωποι)...

Εφ' όσον η Θεία Φυσική Συνειδητή Ουσία αποτελλεί το «εμμενές αίτιο», την Πραγματική Υποσταση όλων των όντων, είναι φυσικό, από αυτή την Σχέση, να πηγάζει όχι μόνο η Προέλευση, η «Ομοιότητα», αλλά και ο προορισμός των όντων, που είναι να Γνωρίσουν την Πραγματική Φύση τους, την Υπόστασή τους, την Θεία Ουσία, την Φύση, τον Θεό...

Το να Γνωρίσουμε την Αληθινή Θεία Φύση μας, να Ζήσουμε αυτή την Θεία Φύση, είναι ο Υπέρτατος Σκοπός, είναι το Υπέρτατο καλό γιά τον άνθρωπο... Ο άνθρωπος είναι πνεύμα (διαδικασία αντίληψης και γνώσης), μπορεί να γνωρίσει την Πραγματική Υπόσταση, μόνο στο Ίδιο Είναι, μέσω του Εαυτού, στα τρίσβαθα της ύπαρξής του, κι όχι κάπου αλλού... Η Υπέρτατη Ουσία, που Είναι Συνειδητή (Σκέψη, Πλήρης Σκέψη) γνωρίζεται διά των ιδίων μέσων (το Πνεύμα μέσω του πνεύματος Γνωρίζεται)... Έτσι ο Θεός, (η Ουσία), στην Πραγματική Διάστασή του Είναι, όχι μόνο «Πρόσωπο», αλλά Είναι το Μόνο Πρόσωπο, το Αληθινό Πρόσωπο, προς το οποίο εξελίσσεται κάθε περιορισμένο ανθρώπινο πνεύμα (που αποτελει την αληθινή, αιώνια, ουσία της ύπαρξης)... Επομένως η Αναγνώριση της Πραγματικής Υπόστασης (από το ανθρώπινο πνεύμα) σημαίνει την υπέρβαση όλων των ιδιαίτερων δραστηριοτήτων και χαρακτηριστικών μας, την ανύψωση στα απόλυτα χαρακτηριστικά της Θείας Ουσίας, στην Αναγνώρισή μας σαν Θεού, του Ενός Αληθινού Πλήρους Σκεπτόμενου Προσώπου...

Στην πραγματικότητα δεν υπάρχει παρά μόνο Μία Ύπαρξη, μία Υπόσταση, Ένα Σκεπτόμενο Πρόσωπο... κι είμαστε όλοι Αυτό... μένει να το Αναγνωρίσουμε... Αυτή η Αναγνώριση σημαίνει συνειδητοποίηση Αυτού που Είμαστε Πάντα, όχι ένωση δύο ξεχωριστών όντων... γιατί ποτέ δεν έχουμε αποχωριστεί Υποστασιακά από τον Θεό (που Αποτελεί Πάντα την Μία Υπόσταση των πάντων)... Συνεπώς και η βίωση μίας ξεχωριστής ύπαρξης, και η πορεία προς την Αναγνώριση της Μίας Ύπαρξης, έχουν όχι οντολογικό, αλλά αντιληπτικό χαρακτήρα... Η Αναγνώριση της Θείας Φύσης μας είναι βαθμιαία και από σχετική μπορεί να φτάσει μέχρι τον απόλυτο βαθμό της...

... Ο Σπινόζα γνώριζε και ελληνικά και λατινικά κι ασφαλώς είχε μελετήσει την ελληνική φιλοσοφία... Ακόμα κι αν δεν θέλουμε να παραδεχτούμε ότι η φιλοσοφία του είναι άμεσα επηρεασμένη από την Στωική Φιλοσοφία, δεν μπορούμε όμως να αρνηθούμε ότι υπάρχουν παράλληλες αντιλήψεις, κι ότι καταλήγει σε ανάλογα συμπεράσματα με τους Στωικούς...

(Γιά όσους θέλουν να το επιβεβαιώσουν πιό κάτω υπάρχουν τα σημαντικότερα αποσπάσματα της Ηθικής)...ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΕΔΩ